■پس از گذشت ۲۴۰۰ سال تاریخ دانان مکان جغرافیایی نبرد ایران و یونان را مشخص کردند.
●حیرت تاریخ دانان بین‌المللی از تدبیر و کیاست فرمانده قشون آذرآبادگان در ورود بدون خونریزی قشون اسکندر مقدونی به تبریز
● بازتاب جهانی شناسایی میدان نبرد اسکندر مقدونی با قشون ایرانیان در ترکیه امروزی
●وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه میدان نبرد ایران و یونان را به مرکزتوریستی تبدیل می‌کند.
جنگ های ایران و یونان در دوره‌های هخامنشیان و ساسانیان سال های زیادی طول کشیده و تلفات زیادی داشته است و هدف اصلی این جنگها در قرن چهارم و پنجم قبل از میلاد کشور گشایی ایران به غرب و هدف یونانیها نیز راهگشایی به هند و قاره آسیا بوده است.در این جنگها کوروش کبیر در ۵۴۷ قبل از میلاد دست به کار بزرگی زده و منطقه ایونیا را در قلمرو سرزمینی یونان فتح کرده و پس از آن داریوش بزرگ نیز برخی دیگر از مناطق امپراطوری وقت یونان را فتح کرده است.پس از آنها خشاریار شاه نیز به فتح سرزمین های اروپایی مبادرت کرده و یونانیهانیز موفق شده اند در مقطعی از تاریخ بخش‌هایی از امپراطور ایران از جمله آذربایجان کنونی را اشغال کنند. بالاخره پس از سالهای طولانی جنگهای بین امپراطوری های ایران و یونان ،دو پادشاهی با پیمان 《کالیاس》 صلح کرده اند.و اینجا باید گفت که برخورد خشن این تمدن‌ها به انتقال هنر و معماری دو امپراطوری بهم شده طوریکه اسناد تاریخی نشان می دهد که معماران و هنرمندان یونانی و رومی در ساخت پاسارگاد و تخت جمشید در استان فارس کنونی مشارکت داشته اند و امضای آنها در این دو اثر بی نظیر تاریخی ایران مان دیده میشود.اما بخشی از این جنگها در سرزمین ترکیه کنونی که مابین ایران و یونان بوده در گرفته که اخیرا محققان و پژوهشگران ترکیه توانستند مکان جغرافیایی این جنگها را پیدا کنند که بازتاب زیادی در رسانه های دنیا داشت.
پس از ۲۰ سال تحقیق، باستان‌شناسان در ترکیه، مکان دقیق نبرد افسانه‌ای گرانیکوس را مشخص کردند، جایی که اسکندر مقدونی در نخستین نبرد مهم خود برای گشودن دروازه‌های آسیا به پیروزی رسید.
ارتش مقدونی اسکندر، در این مکان، ارتش قدرتمند هخامنشی را برای نخستین بار شکست داد (۳۳۴ پیش از میلاد) و به این ترتیب، یکی از برجسته‌ترین فاتحان تاریخ توانست در اعماق قلمروی دشمن خود پیشروی کند.
پروفسور ریحان کورپه، مشاور علمی این پروژه، گفته که نبرد گرانیکوس نخستین نبرد از سه نبرد بزرگ بین این دو ارتش بود که به اسکندر مقدونی اجازه داد به سوی هند پیشروی کند.
مکان دقیق این افسانه‌ای‌ترین مناطق جنگی تاریخ بشر یک راز باقی مانده بود. با این حال، پروفسور کورپه، بیست سال پیش تلاش خود را برای یافتن این قطعه زمین حماسی آغاز کرد. در این منطقه حدود ۹۰۰۰۰ مرد تا حد مرگ درگیر شدند. امسال، تیم او توانست محل دقیق وقوع این نبرد ۲۴۰۰ساله را مشخص کند. این منطقه به زودی به عنوان بخشی از پروژه‌ی مسیر فرهنگی اسکندر کبیر به یک جاذبه گردشگری تبدیل خواهد شد.
محققان مدت‌ها در پی یافتن مکان دقیق این نبرد مهم بوده‌اند.
پروفسور ریحان کورپه گفته: «در طول سه سال گذشته، ما روی شناسایی دقیق میدان جنگ تمرکز کرده‌ایم و امسال به یافته‌های مهمی دست یافتیم.»
کورپه خاطرنشان کرد یکی از مهمترین نبردهای اسکندر مقدونی در چاناک‌کاله رخ داده: «این نبرد نزدیک رودخانه‌ای که زمانی گرانیکوس نامیده میشد، در حدود ۱۰۰ کیلومتری شرق چاناک‌کاله امروزی، در قلب دشت بیگا رخ داد.»
محققان می‌دانستند این نبرد در امتداد رودخانه گرانیکوس رخ داده، اما تاریخ‌دانان مدت‌هاست سعی کرده‌اند مختصات آن را مشخص کنند، چون هیچ‌کس نمی‌دانست این نبرد کجا رخ داده است.
آنها نخست مسیری را که اسکندر و ارتشش طی کرده بودند شناسایی کردند. این شناسایی به آنها اجازه داد تحقیقاتشان را متمرکز کنند. پروفسور کورپه توضیح می‌دهد: «ما مسیر دقیقی را که اسکندر طی کرده ترسیم کردیم. این مسیر از روستای اوزبک آغاز میشود، از اوموربی، لاپسکی می‌گذرد و در نهایت به دشت بیگا می‌رسد.»
آنها نه تنها محل این نبرد فراموش‌نشدنی، بلکه روستاهای درگیر را نیز شناسایی کرده‌اند. کورپه میگوید این مسیر جدید به مسیرهای میراث فرهنگی موجود در منطقه اضافه خواهد شد.
این پروژه‌ی در حال انجام در ترکیه با هدف تبدیل این میدان جنگ به یک مقصد گردشگری با اهمیت فرهنگی به رهبری وزارت فرهنگ و گردشگری و شهرداری‌های محلی انجام میشود. در این میان نحوه ورود لشکریان اسکندر مقدونی به آذربایجان حدود ۲۴۰۰ سال پیش نیز شنیدنی است.در تاریخ مستند ایران از دانشنامه زرین چاپ ۶۲ میخوانیم. سال ۳۳۴ قبل از میلاد مسیح با حمله اسکندر مقدونی به ایران یوتاب شیرزن فرماندار سرزمین آتروپاتان ایران ( آذربایجان امروزی ) بوده است ، با نزدیک شدن اسکندر به سرحدات غربی ایران آریوبرزن سردار بنام هخامنشی آرایش جنگی سپاه برای مقابله با اسکندر را گرفت.با آماده باش سپاه آریوبرزن، یوتاب با سپاه تحت فرمان خورد از آتروپاتان خروج کرده و به لشکریان برادرش آریوبرزن ملحق میشود و آتروپاتان را به دست سرداری به نام آذرباد می سپارد.
با شکست ارتش و سپاهیان ایران و کشته شدن یوتاب و آریوبرزن اسکندر پس از فتح ممالیک پیش روی خود به سمت آتروپاتان می تازد، با نزدیک شدن اسکندر، آذرباد به اسکندر پیغامی فرستاده و می گوید: ما به یک شرط درهای آتروپاتان را به روی مقدونیان و اسکندر می گشاییم که پادشاه مقدونی قول دهد در آتروپاتان به جان و مال و زنان تعرض نشود ، خونریزی و کشت و کشتار نشود و اداره حکومت آتروپاتان به در دست ایرانیان بماند... و در عوض ما درهای شهر را به روی اسکندر باز خواهیم نمود و باجگذار مقدونیان خواهیم بود. اما در غیر اینصورت ما پارسیان تا پای جان در مقابل سپاه اسکندر ایستادگی خواهیم کرد.
اسکندر نیز این معاهده را پذیرفته و درهای آتروپاتان به رویش باز شده و اسکندر خود آذرباد را به ساتراپی آتروپاتان می گمارد.
بعد ها این سرزمین به نام خود آذرباد معروف شد و به آذربادگان و آذرآبادگان مبدل گشت و این نام تا پایان عهد ساسانی پا برجا بود و حتی تا به امروز که به آذربایجان معروف شده است.
علت آذربایجان شدن آذربادگان پس از فتح تازیان بخاطر ضعف تازیان برای گفتن حرف " گ " به آذربایجان معروف شد.
در شاهنامه فردوسی نیز از این شهر با نام آذرآبادگان یاد شده است ، فردوسی در شاهنامه خود در قسمت نامه سپهسالار رستم فرخزاد میگوید:
چو نامه بخوانی با مهتران برانداز و برساز و لشکر بران
ز گنج و ز اسب هرچه هست. // ببر سوی گنجور آذرگشسب
همی تاز تا آذرآبادگان. // به جای بزرگان و آزادگان
بیاورد سوی آذربادگان ** خود و نامداران و آزادگان
نوشته شده توسط:دکتر محمد فرج پور باسمنجی
